After Auschwitz

Dziennik Anne Frank jest znany na całym świecie. Napisany w stylu typowego pamiętnika nastolatki, stał się przejmującym świadectwem Zagłady. Anne nie przeżyła wojny. Ale udało się przetrwać jej przyrodniej siostrze Evie. I jej głos również jest słyszany na całym świecie.

Eva Schloss i Anne Frank mieszkały w sąsiednich kamienicach w Amsterdamie. Obydwie zostały zmuszone do ukrywania się przed nazistami. I obydwie w 1944 roku trafiły do Auschwitz. Z rodziny Franów przetrwał tylko ojciec – Otto, który po wojnie ożenił się z matką Evy. W ten sposób losy dwóch żydowskich rodzin pozostały na zawsze związane.

After Auschwitz jest swoistym rozrachunkiem z przeszłością. Eva opisuje swoje dzieciństwo naznaczone piętnem ucieczki przed nazistami i piekło obozu koncentracyjnego. Ale jej książka jest nie tylko świadectwem Holocaustu. To przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie: jak żyć po Zagładzie? Jak psychicznie i emocjonalnie udźwignąć swoje wspomnienia? I czy po takich doświadczeniach da się jeszcze zbudować szczęśliwe życie?

Autorka długo nie chciała wracać pamięcią do przeszłości. Po latach zaczęła podróżować po świecie i dawać wykłady na temat przetrwania Holocaustu. Jej opowieść nie jest wyłącznie historią cierpienia. To także opowieść o życiu i próbie odnalezienia nadziei tam, gdzie pozornie odnaleźć jej się nie da.

Marzy mi się, aby osoby, które natkną się na nią [książkę] w przyszłości, już lata po moim odejściu, przeżyły szok i absolutne zdziwienie, że kiedyś świat mógł tak wyglądać. Aby prześladowanie ludzi tylko dlatego, że byli Żydami (...) wydało się tak niedorzeczne, nieludzkie czy oburzające, jak obecnie jawi się dawny handel niewolnikami.

Tę książkę można pochłonąć w jeden wieczór, bo narracja jest dynamiczna i barwna, ale nie da się jej odłożyć potem na półkę. Trzeba sięgnąć po nią jeszcze raz i jeszcze raz, by odkrywać kolejne warstwy tej opowieści. Eva rzuca bowiem Czytelnikom wyzwanie. Zmusza nas, byśmy przemyśleli, czy to, co sądzimy o świecie i o człowieku postawionym wobec tak trudnego doświadczenia.