Przygotowanie tego opracowania zrodziło się z przeświadczenia, że istnieje paląca potrzeba kształcenia pracowników do świadczenia pomocy rodzinom, w których występuje ograniczenie lub całkowity brak możliwości pełnienia funkcji opiekuńczej szczególnie wobec chorego/niepełnosprawnego/starego członka rodziny.
Praca ma charakter interdyscyplinarny. Z jednej strony osadzona jest w naukach społecznych, głównie socjologii rodziny ale też nawiązuje do psychologii, pedagogiki i po części, do polityki społecznej. Z drugiej strony odwołuje się do wiedzy z zakresu szeroko rozumianej medycyny ? porusza kwestie zdrowia i choroby oraz mających związek z rodziną czynników korzystnie i niekorzystnie oddziałujących na zdrowie. Uwzględnia różne aspekty związane z uczestnictwem rodziny w terapii i opiece nad człowiekiem chorym, niepełnosprawnym a także w starszym wieku.
Praktycznie więc ukazuje wspólny obszar problemów, który wyznaczony jest przez nakładające się na siebie dwa zakresy: problemy rodziny, które mają związek ze zdrowiem i problemy zdrowotne, mające związek z rodziną.
Jak wykazały analizy, nie zawsze rodzina podejmuje opiekę i otacza troską swoich bliskich. Zmiany, jakie zachodzą we współczesnej rodzinie, i w jej wnętrzu i w jej otoczeniu, z różnych powodów ograniczają możliwość realizacji opieki. Dlatego istnieje konieczność przybliżenia tej problematyki zarówno pracującym z rodzinami jak też samym rodzinom.
Książka jest adresowana do wszystkich, którzy pracują lub chcą pracować z rodzinami i wspierać je w trudnych wyzwaniach, przed którymi stają.
SZCZEGÓŁOWY SPIS TREŚCI
RODZINA
1. Przemiany współczesnej rodziny
2. Funkcje rodziny
Funkcje rodziny – kontekst zdrowia i choroby
3. Zadania opiekuńcze rodziny
Czynniki oddziałujące na realizację funkcji opiekuńczej
Opiekuńcza rola kobiety w rodzinie – stereotypy i realizacja
4. Zadania socjalizacyjne rodziny w zakresie zdrowia
ZDROWIE – CHOROBA
1. Wprowadzenie do społecznej problematyki zdrowia
2. Zdrowie – definicje
Kryterium – dobrostan
Kryteria – role społeczne i czynności codziennego życia
Kryteria – samodzielne, aktywne i twórcze życie, potencjał indywidualny i społeczny
3. Choroba i cierpienie – kontekst społeczny
Definiowanie choroby
Modele interpretacji choroby i cierpienia
Obszary cierpienia
Społeczny wymiar cierpienia
RODZINA – ZDROWIE – CHOROBA
1. Wprowadzenie
2. Problematyka związków rodziny i zdrowia
Przegląd problematyki
Ogólna problematyka związków
3. Rodzina jako czynnik zagrożenia zdrowia
Cechy rodziny i sytuacje rodzinne jako czynniki ryzyka
Styl życia rodziny
4. Zaburzenia i dysfunkcje zdrowia jako efekt sytuacji rodzinnej
5. Przykłady chorób i zaburzeń zdrowia związanych z sytuacją w rodzinie
Choroba wrzodowa u dzieci
Zaburzenia mowy dziecka
CHOROBA – RODZINA
1. Charakterystyka ogólna zmian w rodzinie spowodowanych chorobą
2. Pozytywny i negatywny charakter zmian
3. Problemowość rodziny
4. Zmiany w relacjach osoby chorej
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
Kwestie definicyjne
1. Charakterystyka osób niepełnosprawnych
2. Stosunek rodziny do osoby niepełnosprawnej
Reakcja emocjonalna rodziny
Relacje opiekuńcze
3. Rodzina i jej potencjał opiekuńczy
Struktura rodziny
Stan zdrowia i sprawność członków rodziny
Dysponowanie czasem na opiekę
Sytuacja bytowa
Sytuacja mieszkaniowa
Sytuacja emocjonalna – motywacje opieki
Wiedza i umiejętności sprawowania opieki
STAROŚĆ
1. Uwagi wstępne
2. Starość jako problem społeczny
3. Dwie koncepcje/orientacje w podejściu do problemów ludzi starych
Orientacja indywidualna
Orientacja rodzinna
4. Wyznaczniki pomocy ludziom w starszym wieku
Stan zdrowia i sprawność seniorów – pomoc rodziny
5. Problemy indywidualne
Funkcjonowanie w czynnościach codziennego życia
Funkcjonowanie emocjonalne
6. Problemy rodziny
Problemy rodziny w wykonywaniu czynności codziennego życia
Problemy związane ze stosowaniem zaleconej przez lekarza terapii i zapobieganie powikłaniom
Problemy emocjonalne
Problemy organizacyjne
Problemy bytowe
ZAKOŃCZENIE
